Komunikat Krajowego Zarządu PZD z dnia 12 lipca 2018 r. w sprawie występowania problemów w zakresie odszkodowań za tzw. resztówki w przypadku likwidacji gruntów ROD na cele publiczne. - 17.07.2018

1707.2018

Na posiedzeniu w dniu 12 lipca 2018 r. Krajowy Zarząd PZD zapoznał się z przesłanymi przez okręgi informacjami w zakresie występowania problemów przy wypłacie odszkodowań za tzw. resztówki w przypadku likwidacji gruntów ROD na cele publiczne.

Przyczyną dla której jednostka krajowa zwróciła się do okręgów o przesłanie informacji w powyższym temacie były napływające informacje o występowaniu przypadków, gdzie w związku z realizacją inwestycji celu publicznego, likwidacji ulega część działek rodzinnych, a pozostała - mimo, że nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele – pozostaje przy działkowcu. Często również wykonawca – poza terenem inwestycji – zajmuje tzw. resztówkę, czyli teren bezpośrednio sąsiadujący z inwestycją celu publicznego i organizuje tam plac budowy. Wtedy likwidacji ulega wszystko co się na tym terenie znajduje. Mimo dewastacji majątku znajdującego się na tym terenie, bardzo często w takich sytuacjach działkowcom odmawia się odszkodowań.

Takie sytuacje prowadzą niekiedy do wielu dramatów, gdyż mimo braku likwidacji terenu położonego bezpośrednio przy realizowanej inwestycji, często dochodzi do jego zniszczenia. Zdarza się także, iż pozostały teren nie nadaje się w ogóle do dalszego użytkowania, gdyż np. jest zbyt mały do dalszego prowadzenia ROD, bądź zostaje tak skutecznie oddzielony od pozostałej części ROD, iż nie ma możliwości jego dalszego utrzymywania. Wtedy właśnie pojawia się problem dotyczący wypłaty odszkodowań dla działkowców oraz dla PZD za majątek stanowiący ich własność.

Informacje przekazane przez okręgi wskazują, iż problem faktycznie występuje i dotyczy głównie ogrodów położonych w okręgach: bydgoskim, koszalińskim, lubelskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, poznańskim, podkarpackim, szczecińskim i śląskim.

Sytuacja występowania tzw. resztówek miała miejsce co najmniej w 39 rodzinnych ogrodach działkowych. W 29 przypadkach sprawy są jeszcze na etapie procedowania i na chwilę obecną nie ma pewności co do ich zakończenia. Dotyczy to około 405 działek rodzinnych w całości lub w części.

W stosunku do 7 ROD sprawy zakończyły się pozytywnie dla działkowców, a w trzech ROD (Miasto Tychy – w stosunku do ROD „Paprotka”- Miasto Zabrze – w stosunku do ROD „Przyszłość” – i Miasto Białystok – w stosunku do ROD „Relaks” i „Żwirki i Wigury”) odmówiono wypłaty odszkodowań za tzw. resztówki. W przypadku dwóch ROD w Białymstoku działkowcy i Związek musieli poradzić sobie we własnym zakresie i pozostałe po likwidacji części działek przyłączono do działek sąsiednich.

Z kolei nierozwiązane problemy tzw. resztówek najbardziej dotyczą ROD „Malwa” w Elizówce, ROD Obrońców Westerplatte” w Świdniku, ROD „Drogowiec – Kalina”, „Jedność” i „Czerniaków” w Warszawie oraz ROD „Energetyk I” w Rzeszowie. Wszystkie te przypadki, mimo, iż inwestycje celu publicznego trwają już kilka lat, bądź zostały już zakończone, problemy tzw. resztówek w dalszym ciągu nie zostały pozytywnie rozstrzygnięte dla działkowców.

KZ PZD stwierdza, iż w zakresie tzw. resztówek występują następujące problemy:

1) Zajmowanie przez wykonawcę terenu poza liniami rozgraniczającymi i organizowanie terenu budowy, co powoduje dewastację majątku znajdującego się na tym terenie oraz brak odszkodowań w tym zakresie.

2) Brak prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego do gruntów na których położone są ROD, co skutkuje na brak w wypłacaniu odszkodowań dla działkowców i PZD.

3) Brak prawidłowej współpracy między organami samorządowymi bądź wojewódzkimi a PZD, co skutkuje brakiem woli w zabezpieczeniu praw PZD i działkowców przy realizacji inwestycji służącej społeczności lokalnej.

4) Rozbieżność w interpretowaniu przez organy państwowe przepisów oraz sytuacji kiedy występuje brak możliwości dalszego prawidłowego korzystania z nieruchomości zgodnie z dotychczasowymi celami, co winno skutkować koniecznością wypłaty odszkodowań za tzw. resztówki.

5) Brak uregulowania stanu prawnego do gruntu na podstawie art. 76 lub 75 ustawy o ROD, co powoduje, iż urzędnicy w ogóle nie biorą pod uwagę praw działkowców i Związku, bądź wskazują w pierwszej kolejności na konieczność uzyskania decyzji stwierdzającej tytuł prawny do gruntu, a dopiero potem możliwość ewentualnego ubiegania się o odszkodowanie.

6) Konieczność dochodzenia odszkodowań przez działkowców w indywidualnie wytoczonych powództwach o odszkodowanie.

Z uwagi na powyższe, Krajowy Zarząd PZD w dniu 12 lipca 2018 r. przyjął uchwałę nr 236/2018 w sprawie występowania problemów w zakresie odszkodowań za tzw. resztówki w przypadku likwidacji gruntów ROD na cele publiczne, w której wskazał zadania dla okręgów umożliwiające uniknięcie problemów związanych z brakiem wypłaty odszkodowań za tzw. resztówki. W szczególności konieczne jest:

1) bieżące analizowanie wszczynanych postępowań administracyjnych w zakresie realizacji inwestycji celu publicznego na terenie okręgu, poprzez przeglądanie prasy lokalnej, obwieszczeń na stronach internetowych gmin, czy otrzymywanych zawiadomień i badanie na ile powyższa inwestycja dotknie rodzinny ogród działkowy.

2) Aktywne uczestniczenie w całej procedurze inwestycyjnej, której następstwem będzie likwidacja części ROD.

3) Zawieranie z inwestorem porozumień, w których będzie jasno określone jaki teren zostaje zajęty pod budowę celu publicznego.

4) Bieżące nadzorowanie realizowanych przez wykonawców inwestycji, aby prace budowalne nie przenosiły się na tereny nie będące w ich dyspozycji.

5) Reagowanie w sytuacji, gdy projektowane linie rozgraniczające przebiegają przez środek działki rodzinnej, tak aby jeszcze na etapie projektu wpłynąć na ewentualny przebieg tych linii.

6) Bieżące informowanie o powyższych problemach zarządy ROD i działkowców, których sprawa dotyczy, aby również i oni mogli włączyć się do pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy.

7) Występowanie do gmin w celu udzielenia pomocy działkowcom, których działki znalazły się poza liniami rozgraniczającymi teren, a nie nadają się do dalszego wykorzystania.

8) Podejmowanie każdych możliwych prawnie działań, które doprowadzą bądź do uniknięcia likwidacji części ROD i pozostawienie tzw. resztówek, bądź uzyskania należnych odszkodowań dla działkowców i Związku.

9) Dochodzenie odszkodowań za tzw. resztówki w drodze porozumień, a w przypadku braku pozytywnego efektu – występowanie na drogę postępowania sądowego.

Jednocześnie, KZ PZD wystąpił do Ministerstwa Infrastruktury, celem zwrócenia uwagi na niekonsekwentność przepisów oraz ich rozbieżności interpretacyjne, które prowadzą w wielu przypadkach do pokrzywdzenia działkowców i Związku.

Krajowy Zarząd Polskiego Związku Działkowców

Warszawa, dnia 12 lipca 2018 r.