Świdośliwa – ogrodowe bogactwo bez wysiłku

2911.2018

Jest jednym z niewielu krzewów, który łączy tak wiele zalet użytkowych i ozdobnych – bardzo odporna na mróz, nie ma szczególnych wymagań glebowych i uprawowych, dekoracyjnie kwitnie wiosną, ma jadalne owoce o cennych właściwościach odżywczych i zdrowotnych, a jej liście efektownie przebarwiają się jesienią. Świdośliwa sprawdzi się na każdej działce, ponieważ nie osiąga bardzo dużych rozmiarów i dobrze znosi cięcie, a do tego świetnie nadaje się zarówno na naturalne szpalery lub wyższe żywopłoty, jak i na pojedynczy akcent w ogrodzie.

Cenniejsza od borówki amerykańskiej!

Do uprawy użytkowej (na owoce) najbardziej polecana jest świdośliwa olcholistna (Amelanchier alnifolia) i jej odmiany, np. Smoky, Success, Thiessen, Honeywood, Martin, Nelson, Northline. Dojrzewają zwykle po 25 czerwca, do połowy lipca. Zawierają dużo cukrów i mało kwasów organicznych, dużo antocyjanów oraz związków mineralnych i witaminy z grupy A, B i C. Owoce są kuliste, przeważnie niebieskogranatowe, z nalotem, czasem purpurowe. Ich masa wynosi przeważnie 0,5-0,8 g, są o średnicy 10-15 mm. 100 gram tych owoców pozwala zaspokoić dzienne potrzeby organizmu w 70% na mangan, w 12% na żelazo, w 20% na błonnik, w 67% na biotynę (witamina H) oraz w ponad 100% na ryboflawinę (wit. B2). Owoce świdośliwy nadają się do bezpośredniego spożycia, są słodkie i mogą konkurować pod względem smaku i ceny z owocami borówki amerykańskiej. Mimo, że mają podobny smak do borówki , są od niej zasobniejsze w składniki mineralne i mają lepsze właściwości odżywcze. W 100 g mrożonych owoców świdośliwy możemy znaleźć ok. 7 razy więcej wapnia i żelaza niż w owocach borówki amerykańskiej oraz 4 razy więcej białka i potasu. Nadają się również do przetwórstwa (produkcja dżemów, soków, lodów, deserów, win, nalewek).

Jednym z najpopularniejszych, niekłopotliwych w uprawie gatunków jest świdośliwa kanadyjska (Amelanchier lamarckii), która zwykle jest wielopniowym krzewem osiągającym wysokość około 4 m. Luźna korona tego krzewu może też osiągnąć, po wielu latach podobną szerokość. Młode liście są najpierw czerwonawe, później zielone i mają ładny, eliptyczny kształt. Najbardziej dekoracyjne są jesienią, gdy przebarwiają się na pomarańczowoczerwony kolor. Łączy ona z powodzeniem zalety ozdobne i użytkowe (jadalne,smaczne owoce). Świdośliwy coraz częściej stosuje się także w zieleni miejskiej – można spotkać e na osiedlach lub przy ulicach, w uprawach pojemnikowych oraz w kompozycjach z innymi roślinami.

Drobne, liczne białe kwiaty zdobią świdośliwę na przełomie kwietnia i maja, a już w czerwcu dojrzewają bardzo smaczne i soczyste, czarnopurpurowe po dojrzeniu, kuliste owoce pokryte sinawym nalotem. Warto dziś wrócić do jej uprawy (szczególnie świdośliwy olcholistnej), ponieważ dawniej świdośliwę uprawiano głównie jako krzew owocowy. Co ciekawe, owoce można suszyć, a po wysuszeniu przypominają rodzynki, dlatego świdośliwa nazywana jest drzewkiem rodzynkowym lub gołębią jagodą, ponieważ jagody są przysmakiem gołębi i innych ptaków.

Krzew dla leniwego działkowca-ogrodnika

Świdośliwa jest świetnym krzewem dla ogrodników, niemających czasu lub ochoty na częste pielęgnowanie roślin – niewiele jej potrzeba. Jest bardzo odporna na mróz i choroby. Należy jedynie zapewnić młodym roślinom odpowiednie nawodnienie, ponieważ mogą być wrażliwe na dłuższe okresy suszy. Najlepiej udaje się na wilgotnych glebach, ale poradzi sobie na każdej, przeciętnej ogrodowej glebie – nie toleruje tylko gleb podmokłych. Idealnym miejscem dla świdośliwy będzie stanowisko słoneczne lub półcieniste. Świdośliwy można sadzić nie tylko w ogrodach, ale też w parkach, w zieleni osiedlowej, a nawet w ogrodach naturalistycznych lub leśnych. Najlepiej kupować kilkuletnie, ukorzenione sadzonki w pojemnikach, które szybko i łatwo przyjmą się na nowym miejscu.

Maciej Aleksandrowicz

instruktor ds. ogrodniczych

OZ Mazowiecki PZD

wykorzystano informacje z portali:

e-sadownictwo.pl oraz sadowniczy.pl

zdjęcia: pixabay.com

Galeria