Marzec to czas na przycinanie drzew i krzewów - 22.03.2021

2203.2022

Po zimie część pędów przemarzła, są połamane, widać również pędy, które rosną w złym kierunku. Cięcie pozwala usunąć suche i chore oraz dostarczyć więcej światła do rośliny. Zadbane będą lepiej owocować, będą zdrowsze i intensywniej zakwitną. Dzięki cięciu możemy formować kształt roślin, pobudzać ich wzrost i kwitnienie.

Co możemy przyciąć w lutym i w marcu
Przycinamy: jabłonie, grusze, pigwę wielkoowocową, maliny powtarzające, agrest, porzeczki, borówkę amerykańską, aronię, morelę, brzoskwinię
Nie przycinamy: pigwowca (popularnie zwanego pigwą), derenia jadalnego, czereśni, wiśni, tradycyjnych odmian malin

Cięcie drzew owocowych

Od drugiej połowy lutego rozpoczynamy cięcie prześwietlające drzew i krzewów owocowych. Korona drzewek owocowych powinna być przejrzysta, powinno do niej docierać dużo słońca i powietrza. Nie mamy wówczas kłopotów z chorobami grzybowymi a owoce są dobrze wykształcone. Wszystkie cięcia wykonujemy w dni słoneczne i suche. Sekatory, piły i noże, których używamy w ogrodzie powinny być, ostre i odkażane. Ostrza przecieramy spirytusem lub denaturatem, zapobiega to infekcjom. Przy cięciu sekator trzymamy ostrzem od strony krzewu, pozwala to na otrzymanie gładkiej rany.
Grube konary tniemy piłą elektryczną lub spalinową, cieńsze – piłą ręczną, a drobne gałązki usuwamy sekatorem. Należy zabezpieczyć rany po cięciu konarów maścią ogrodniczą.

Cięcie krzewów ozdobnych i owocowych

Krzewy ozdobne wymagają cięcia pielęgnacyjnego, ale ważne jest też przycinanie mające na celu poprawienie kwitnienia. Termin cięcia krzewów zależy od okresu ich kwitnienia i tego, na jakich pędach zawiązywane są pąki kwiatowe danego gatunku i odmiany (tegorocznych lub zeszłorocznych). Krzewy liściaste zakwitające latem, kwitną na pędach jednorocznych i przycinamy je wczesną wiosną, a krzewy kwitnące wiosną tniemy latem, po kwitnieniu. Krzewy liściaste kwitnące na pędach tegorocznych np. budleje, hortensje bukietowe i krzewiaste, tniemy wczesną wiosną, zanim rozpocznie się wegetacja tych roślin, a nie będą im zagrażać silne przymrozki. Przycinamy zeszłoroczne pędy 15-20 cm nad ziemią tak, aby gałązki, które wypuszczą nowe pędy, miały zostawione dwa do czterech pąków.
W przypadku krzewów owocowych wycinamy najstarsze, zdrewniałe pędy, a zostawiamy jednoroczne i dwuletnie. Wówczas rośliny będą miały miejsce na przyrost nowych pędów.

 

 Budleja Dawida
Wiosną przycinamy ją bardzo nisko, roślina będzie miała ładny pokrój i zapewni jej to obfite kwitnienie. Budleja musi być cięta regularnie, gdy nie wykonamy tego zabiegu rozkłada się na boki i przyjmuje brzydką formę. Cięcie wykonujemy na przełomie marca lub kwietnia, gdy nie ma przymrozków. Cięcie gałęzi powinno być skośne, aby wilgoć nie zalegała na przyciętych łodygach i nie spowodowała warunków do rozwinięcia chorób grzybowych.

 Hortensja bukietowa
Jeżeli regularnie będziemy przycinać hortensję wczesną wiosną roślina będzie się zagęszczać i obficiej kwitnąć. W pierwszym roku po posadzeniu warto przyciąć roślinę bardzo nisko, aby krzew był gęsty już od samego dołu. Jeśli tego nie zrobimy to w kolejnych latach będzie to trudne do wykonania i krzew będzie bez liści na dole.

 

 Hortensja drzewiasta
Hortensję drzewiastą przycinamy tak samo, jak hortensję bukietową. Najlepiej przyciąć ją w marcu - na przełomie zimy i wiosny. Wczesną wiosną, wycinamy pędy zmarznięte, chore i złamane. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy pęd jest martwy, to lepiej poczekajmy do maja, gdyż czasem soki w roślinie docierają do pędów później. Gałązki obcinamy nisko, około 20-30 centymetrów nad ziemią. Lepiej nie skracać jej więcej niż o 1/3, gdyż ma wiotkie pędy, które mogą leżeć na ziemi, jeśli nie będą miały podpory.

 Róże rabatowe wielokwiatowe
Każdy pęd tniemy po kawałku, sprawdzając, czy jest on brązowy, czy zaczyna być już żywy. Jeśli krzew przemarzł do samej ziemi, wówczas nasadę róży odkrywamy z ziemi i tuż przy szyi korzeniowej szukamy zdrowych pąków. Usuwamy pędy uszkodzone i chore. Róże tniemy pół centymetra powyżej pąka, ukośne, aby umożliwić wodzie opadowej odpływ z rany po cięciu. Jeśli na pędzie występują brunatne przebarwienia, pęknięcia, cięcie przeprowadzamy niżej, nad najwyższym zdrowym pąkiem, skierowanym na zewnątrz, wówczas pędy wyrosną silne ustawione w odpowiednim kierunku. Róże wielkokwiatowe tniemy na dwa sposoby. Gdy cięcie wykonamy na pędzie powyżej 7 pąka, kwitnienie będzie wczesne, ale kwiaty mniejsze i osadzone po kilka. Tnąc silniej i pozostawiając 3–4 pąki, kwitnienie opóźnimy o około 2 tygodnie, ale kwiaty będą duże, pojedyncze. Obydwa rodzaje cięcia możemy wykonać na jednym krzewie, wtedy wydłużymy okres jego kwitnienia.
Krzew róży po przycięciu powinien mieć 5–10 silnych pędów. Róże pienne powinny mieć ładny kształt korony. Jeśli mamy odmianę z grupy róż wielkokwiatowych, tniemy ją co roku silnie, pozostawiając po 3–4 pąki na każdym pędzie. Natomiast jeśli na pniu zaszczepiono odmianę o gałęziach zwisających, lepiej skracać tylko końce pędów. Róż pnących wiosną nie formujemy. Co 2–3 lata usuwamy najstarsze lub cienkie pędy nadmiernie zagęszczające krzew. Wycina się też część najstarszych pędów, odmładzając krzew.

 

 Róże parkowe
Róże parkowe tniemy zależnie od pochodzenia danej odmiany. Jeśli w ogrodzie uprawiamy odmiany powtarzające kwitnienie, to wiosną skracamy pędy o 2/3 długości. Ma to na celu ich rozkrzewienie oraz zapewnienie długotrwałego kwitnienia. U odmian kwitnących raz w roku co 2–3 lata przeprowadzamy cięcie odmładzające, które pobudza rośliny do tworzenia młodych, silnych pędów. Dzikie róże nie muszą być przycinane.

Cięcie krzewów owocowych
Z krzewów owocowych w marcu prześwietlamy porzeczkę czarną, czerwoną i białą, agrest, borówkę wysoką (borówka amerykańska) oraz winorośl.

 Porzeczka czerwona, biała
Porzeczki zwykłe i szczepione na pniu tnie się podobnie, z piennych należy usuwać odgałęzienia od pnia i odrosty korzeniowe. Młodym krzewom agrestu i porzeczek skracamy pędy o 1/3 długości, aby pobudzić je do wzrostu i rozkrzewienia. Przycinając starsze krzewy, inaczej traktujemy porzeczki czerwone i białe, inaczej czarne. Porzeczki czerwone i białe owocują na bocznych odgałęzieniach pędów głównych, które są miejscem tworzenia się kwiatów, a później owoców. Pędy główne skracamy wiosną o około 1/3 długości, a na ich odgałęzieniach (krótkopędach) – zostawiamy 5–6 pąków. Przycinamy je 5 mm nad pąkiem skierowanym na zewnątrz. W całości usuwamy tylko pędy stare, słabe. Gałązki porzeczek kolorowych żyją do 8 lat, po czym stopniowo zamierają. Pędy przeznaczone do wycięcia są ciemnoszare, pokryte czarnymi krótkopędami i pochylają się nisko nad ziemią.

 

 Porzeczka czarna
Porzeczka czarna owocuje na pędach młodych – jednorocznych lub dwuletnich. Dlatego w odróżnieniu od porzeczki czerwonej i białej, porzeczce czarnej nie skracamy pędów. Usuwamy tylko w całości pędy najstarsze oraz słabe, uszkodzone, krzyżujące się. Młode pędy mają jasną korę i rosną pionowo. Pędy stare, do wycięcia, mają ciemnoszarą korę i rosną poziomo, tuż nad ziemią. Na porzeczce czarnej pozostawiamy 10–12 pędów. Środek krzewu powinien być rozluźniony, z dobrym dostępem powietrza i słońca, a wszystkie gałązki skierowane na zewnątrz.

 

 Agrest
Agrest formuje się i przycina podobnie jak porzeczki kolorowe, bo owocuje na krótkopędach. Korona agrestu musi być uformowana luźno, bo rośliny te często atakowane są przez mączniaka. Porażone końce pędów (mają brunatny nalot i gęsto ułożone pąki) trzeba je wycinać. Pędy agrestu lubią płożyć się po ziemi. Aby tego uniknąć, przycinamy je nad odgałęzieniem skierowanym ku górze. Podczas cięcia możemy zauważyć, że niektóre znajdujące się blisko ziemi gałązki porzeczki lub agrestu przyrosły i wypuściły korzenie. Pędy te, tak zwane odrosty, należy odciąć wraz z korzeniami od rośliny matecznej i posadzić w innym miejscu.

 Maliny
Musimy sprawdzić, jakiego typu krzewy mamy w ogrodzie. Maliny tradycyjne owocują raz w roku, w lipcu. W jednym roku pędy wyrastają, potem zimują. W drugim roku kwitną i owocują, a następnie zamierają. Usuwa się je tuż po zbiorze owoców. Tradycyjnych malin wiosną nie tniemy. Możemy tylko przerzedzić pędy, pozostawiając w każdej kępie 6–8 najzdrowszych, i skrócić ich słabo wykształcone czubki.
Maliny powtarzające – na przykład odmiany Pokusa, Polka, Polana, Poranna Rosa – owocują dwukrotnie. Pędy tych malin wyrastają wiosną, od razu na ich wierzchołkach zawiązują się pąki kwiatowe, a owoce pojawiają się od sierpnia do listopada – przez około trzy i pół miesiąca. Następnie rośliny zimują i owocują drugi raz w lipcu, w niższych częściach tych samych pędów. Maliny powtarzające przycina się inaczej niż tradycyjne. Niektórzy stosują uproszczoną metodę prowadzenia malin powtarzających. Wszystkie pędy wycinają wczesną wiosną, przy ziemi. Wyrosną w tym miejscu nowe pędy, które zaowocują obficie późnym latem, a owoce będą się pojawiać aż do jesieni.

 

Cięcie iglaków i żywopłotów

 Bukszpan
Bukszpany które sadzimy na żywopłot przycinamy się na przełomie marca i kwietnia wówczas pobudzamy roślinę do tworzenia nowych pędów. Dotychczasowe pędy skracamy o 1/4 długości i formujemy kształt rośliny.

 Cis
Cis przycinamy wczesną wiosną, zanim wypuści młode pędy. Wykonujemy cięcie sanitarne, usuwamy chore i zniszczone pędy. Skracamy przerośnięte pędy, zapewniamy wówczas wszystkim częścią rośliny dostęp do światła. Cis obcinamy w ciepły, pochmurny, ale bezdeszczowy dzień. Dzięki temu deszcz nie przyczyni się do gnicia rośliny a słońce nie poparzy przyciętych pędów.

 

 Ligustr pospolity
Cięcie ligustru to zabieg niezbędny do utworzenia ładnego żywopłotu. Najlepiej wykonać je w marcu, zanim jeszcze roślina zacznie wypuszczać nowe pędy i liście. Podczas pierwszego cięcia należy skrócić roślinę o połowę, na wysokość około 30 cm nad ziemią. W kolejnym roku ponownie skracamy wszystkie pędy o połowę. Dzięki temu roślina się zagęści. W kolejnych latach usuwamy 2/3 ostatniego przyrostu.

 

 Pięciornik krzewiasty
Cięcie pięciornika krzewiastego przeprowadzamy wczesną wiosną, najlepiej w drugiej połowie marca. Usuwa się wtedy wszystkie pędy uszkodzone i suche. Młode pędy skraca się o 1/3 długości. Uważamy by ostatni pąk na każdym pędzie był skierowany na zewnątrz. Zapobiegnie to rozrastaniu się gałązek w kierunku wnętrza drzewka. Cięcie odmładzające przeprowadzamy na starszych pędach, czyli usuwamy przekwitłe kwiatostany, krzew będzie dłużej kwitł.

 

 Tuje (żywopłoty)
Pierwsze cięcie tui należy przeprowadzić wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji. Pierwsze cięcie wykonuje się po roku od posadzenia drzewek i tylko w przypadku roślin, które przekroczyły już 1,5 m wysokości. Skracamy tylko czubek i boczne wystające pędy. Usuwamy również wszystkie suche i uszkodzone gałązki. Kilkuletnie drzewka skracamy o okokoło 1/3 długości formując pożądany kształt.

Bożenna Kaczmarek

Instruktor ds. ogrodniczych

Biuro Okręgu Pomorskiego PZD w Gdańsku

Galeria