Specustawa MON przekazana do Senatu - 01.07.2025

0207.2025

Na stronie Senatu opublikowano tekst przekazanej przez Sejm tzw. specustawy MON uchwalonej 25 czerwca 2025r. oraz informację, że została ona skierowana pod obrady senackich  Komisji: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Obrony Narodowej. PZD analizuje tekst ustawy i nie wyklucza dalszego aktywnego udziału w pracach legislacyjnych.

Jak wielokrotnie informowaliśmy, specustawa może mieć zastosowanie do rodzinnych ogrodów działkowych, a pierwotny projekt zawierał rozwiązania budzące kontrowersje w przypadku likwidacji ROD na cele obronne. Wynikały one z ograniczenia – w stosunku do praw wynikających z ustawy o ROD - zakresu odszkodowań przysługujących działkowcom i stowarzyszeniom ogrodowym oraz braku zapewnienia terenu zamiennego na odtworzenie ROD. Problematyczna była również kwestia ochrony praw działkowców z ogrodów objętych tzw. strefami ochronnymi, które mogą być wprowadzane wokół obiektów MON. Z tego względu PZD aktywnie włączył się proces legislacyjny.

Intensywne działania podejmowane przez PZD, w które zaangażowały się władze krajowe, okręgi oraz ROD, zaowocowały zgłoszeniem - w ostatnim dniu prac nad ustawą w Sejmie - poprawki. Przedstawiciele Klubu Parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej zaproponowali, by do ustawy wprowadzono przepis szczególny dedykowany ROD. Zgodnie z którym: „Przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości stanowiących rodzinne ogrody działkowe, o których mowa w ustawie z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1073), objętych decyzją o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa.”

W uzasadnieniu do poprawki wskazano: „Projektowana poprawka ma na celu wyłączenie stosowania przepisów projektowanej ustawy do rodzinnych ogrodów działkowych, gdyż w tym zakresie będą stosowane wprost przepisy ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1073).”

Jak z powyższego wynika, zgodnie z intencją autorów poprawki, specustawa ma umożliwić przeznaczanie terenów ROD na potrzeby inwestycji obronnych (objęcie decyzją o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa), ale  do ich likwidacji (w tym określenia zakresu odszkodowań) mają być stosowanie przepisy ustawy o ROD.

Niewątpliwie, takie rozwiązanie należałoby uznać za zgodne z postulatami działkowców – likwidacja ROD na cele MON nie wiązałaby się z ograniczeniem praw działkowców w zakresie odszkodowań i odtworzenia ROD. Dlatego PZD nie kwestionował poprawki, która ostatecznie została przegłosowana i stanowi obecnie art. 2 ust. 3 specustawy.

Uchwalona przez Sejm ustawa została przekazana do Senatu, gdzie możliwe jest wprowadzanie do niej ewentualnych korekt. Dlatego też służby prawne PZD analizują jej obecny kształt, albowiem – pomimo jednoznacznych intencji wyrażonych w uzasadnieniu do poprawki – istnieją pewne wątpliwości, co do faktycznych skutków uchwalonego przepisu. Być może konieczne będzie jego doprecyzowanie. Aktualny pozostaje również podnoszony przez działkowców problem funkcjonowania ROD objętych działaniami tzw. stref ochronnych.