Likwidacje ROD to jedna z najtrudniejszych procedur. PZD konsekwentnie zabezpiecza interesy działkowców

1912.2025

Procedury dotyczące zmian w terenach zajmowanych przez rodzinne ogrody działkowe należą do najbardziej skomplikowanych postępowań prowadzonych w strukturach PZD. Wymagają dokładnej analizy dokumentów, sprawdzenia podstaw prawnych i oceny skutków dla działkowców, a każdy etap musi być przeprowadzony zgodnie z ustawą o ROD. To procesy, w których nie ma miejsca na pomyłki, dlatego tak ważne jest profesjonalne wsparcie i nadzór Związku

Likwidacje terenów ROD – nawet te obejmujące niewielkie fragmenty – należą do najbardziej wymagających działań w całym systemie PZD. Najtrudniejsze są oczywiście sytuacje, gdy na danym obszarze znajdują się użytkowane działki. Czasem, przy inwestycjach celu publicznego, likwidacji nie da się uniknąć, jednak kluczowe jest to, że każda taka procedura musi zostać przeprowadzona w pełnej zgodności z ustawą o ROD. To oznacza obowiązek wypłaty odszkodowań dla działkowców za ich nasadzenia i urządzenia, rekompensat dla PZD za majątek ogrodu oraz – tam, gdzie jest to wymagane – zapewnienie nieruchomości zamiennej na odtworzenie ogrodu. Związek czuwa nad tym na każdym etapie, tak aby żadna osoba ani ogród nie ponieśli strat wynikających z niewłaściwie przeprowadzonej procedury.

 

Skomplikowane procedury – najwyższa staranność

Likwidacje w ROD to zawsze proces złożony i długotrwały. Może minąć wiele lat zanim dojdzie do porozumienia. Każda sprawa — niezależnie od powierzchni — wymaga:

• sprawdzenia podstaw prawnych,
• analizy dokumentów,
• oceny skutków dla działkowców,
• kontrolowania działań podmiotu likwidującego,
• dopilnowania wszystkich ustawowych warunków likwidacji.

To nie są procedury, które można uprościć ani przyspieszyć — ich poprawność chroni działkowców i Związek.

Sprawy rozpatrywane przez KZ PZD – likwidacje wyłącznie na cele publiczne

Podczas posiedzenia 17 grudnia 2025 r. Krajowy Zarząd PZD analizował kilka postępowań likwidacyjnych, których podstawą były inwestycje celu publicznego:

• rozbudowa cmentarza komunalnego – ROD „Tulipan” w Przemyślu,
• rozbudowa parku miejskiego – ROD „Ogrodnik” w Radomiu,
• budowa ciągu pieszo-rowerowego – ROD „Mazowsze” w Mińsku Mazowieckim.

Dodatkowo Krajowy Zarząd PZD rozpatrywał sprawę zwrotu właścicielowi terenu przynależnego do ROD „Ilwa” w Iłowej. W praktyce na tym obszarze nie funkcjonował ogród – grunt nie był zagospodarowany i nie był użytkowany przez działkowców. Tego typu postępowania, dotyczące zwrotu terenów faktycznie niewykorzystywanych jako ROD, stanowiły w 2025 r. najliczniejszą grupę likwidacji. Mimo że nie obejmują one realnie użytkowanych działek, również wymagają zachowania pełnej procedury i oceny zgodności z ustawą, a więc nadzoru PZD.

Łączna powierzchnia wszystkich obszarów objętych procedurami wynosiła 4,9618 ha.

 

„Mała likwidacja” nie istnieje

Choć każdy z tych przypadków dotyczył innej sytuacji, jedno pozostaje wspólne: procedura likwidacji, nawet przy niewielkim obszarze, jest zawsze skomplikowana i wymaga pełnego zaangażowania Okręgu oraz KZ PZD. Procedura zawsze musi zawierać:

• odszkodowania dla działkowców za ich nasadzenia i infrastruktury,
• odszkodowanie dla PZD za majątek niepodlegający odtworzeniu,
• zapewnienie nieruchomości zamiennej lub rekompensaty za jej brak,
• formalne zakończenie postępowania i przekazanie terenu,
• doprowadzenie pozostałej części ROD do pełnej wartości użytkowej.

 

 

 

Profesjonalne wsparcie Okręgu na każdym etapie

 

Postępowania likwidacyjne są na tyle złożone, że wymagają stałej obecności i doświadczenia struktur PZD. Dlatego to właśnie Okręg wspiera ogród od pierwszej informacji o planowanej inwestycji aż do zakończenia procedury.

W praktyce oznacza to:

• analizę dokumentów i podstaw prawnych,
• uczestnictwo w rozmowach z podmiotem likwidującym,
• czuwanie nad spełnieniem warunków odszkodowawczych,
• pilnowanie, aby wszystkie etapy przebiegały zgodnie z ustawą o ROD.

Takie wsparcie jest kluczowe — zarządy ROD działają społecznie i nie muszą samodzielnie mierzyć się z tak skomplikowanymi procedurami. Rolą Okręgu i całego PZD jest prowadzić ogród przez ten proces w sposób bezpieczny i uporządkowany, z pełnym poszanowaniem praw działkowców.

Procedury likwidacyjne to obszar, w którym doświadczenie ma znaczenie

Procedury likwidacyjne wymagają znajomości wielu ustaw:

• o rodzinnych ogrodach działkowych,
• o gospodarce nieruchomościami,
• specustaw drogowych, kolejowych i innych.

To obszar, w którym nie ma miejsca na błędy — każdy z nich może oznaczać realne straty dla ludzi i ogrodu. Dlatego pracownicy PZD czuwają nad każdym etapem postępowania.

Związek:

• analizuje dokumenty,
• weryfikuje stan prawny,
• prowadzi negocjacje,
• egzekwuje spełnienie warunków ustawowych,
• uczestniczy w całym procesie – aż do przekazania terenu i odtworzenia części ogrodu.

Sandra Dużmańska

st. Inspektor  ds. terenowo-prawnych JK PZD