Warto wysiewać nawozy zielone

2707.2018

Nawozy zielone są prostym i tanim sposobem wzbogacenia gleby w substancje organiczne, próchnicę oraz życie mikrobiologiczne gleby. Dodatkową ich zaletą jest duża dostępność w porównaniu z obornikiem oraz znaczna łatwość stosowania. Dlatego powinny być stałym elementem naszych działek.

Korzyści wynikające ze stosowania nawozów zielonych

- poprawa właściwości fizycznych gleby,

- zmniejszenie strat składników mineralnych poprzez wydobycie ich z głębszych warstw gleby w rejon zasięgu korzeni roślin uprawnych,

- zwiększenie urodzajności gleby dzięki wzbogaceniu jej w próchnicę oraz życie mikrobiologiczne,

- wzbogacenie w składniki pokarmowe poprzez asymilację azotu z atmosfery (rośliny bobowate),

- ograniczenie zachwaszczenia gleby,

- zabezpieczenie gleby przed erozją,

- poprawa warunków wzrostu i zdrowotności roślin następczych – właściwości fitosanitarne.

Za najbardziej cenione nawozy zielone uznaje się rośliny należące do rodziny bobowatych. Zdolność współżycia z bakteriami brodawkowymi, które wiążą azot atmosferyczny, daje możliwość wzbogacenia gleby w ten składnik niewielkim nakładem finansowym. Rośliny bobowate są w stanie związać ok. 2 kg czystego azotu na 100 m2 uprawy, a pozostawią dla roślin następczych ok. 1,2 kg N/100 m2 gleby. Przykładowe gatunki należące do tej rodziny to bobik, koniczyna, łubin, peluszka i wyka.

Popularne ze względu na działanie strukturotwórcze są rośliny z rodziny kapustowatych, ich silny system korzeniowy rozluźnia głębsze warstwy gleby, ułatwiając wzrost roślinom następczym, poza tym wydobywa częściowo stracone dla roślin składniki pokarmowe, które zostały wymyte w głąb profilu gleby. W tej grupie roślin znajduje się: gorczyca, rzepak, rzodkiew oleista. Nie wolno ich wysiewać jako przedplon ani poplon w uprawie wszystkich odmian kapusty, ze względu na możliwość przenoszenia kiły kapusty.

Facelia – Ogranicza występowanie mątwika burakowego, polecana w zmianowaniu ze względu na brak pokrewieństwa z roślinami uprawnymi – nie przenosi chorób ani szkodników.

Gryka – Wykazuje działanie allelopatyczne (hamujące wzrost) chwastów tj. perz pospolity i komosa biała. Zmniejsza występowanie w glebie niektórych nicieni oraz ogranicza rozwój pędraków i rolnic.

Gorczyca biała – ogranicza rozwój grzyba powodującego białą zgniliznę cebuli. Odmiany ‘Metex’ i ‘Barka’ ograniczają populację nicieni- mątwika burakowego. Gorczyca hamuje również rozwój chwastów – chwastnicy jednostronnej .

Nostrzyk biały i żółty – hamuje rozwój patogenów glebowych, zawarte w korzeniach kumaryny odstraszają gryzonie.

Owies – wykazuje działanie fungistatyczne wobec patogenów glebowych (zmniejsza występowanie chorób tzw. podsuszkowych). Grzyby występujące w jego strefie korzeniowej działają korzystnie na wzrost innych roślin.

Rzodkiew oleista – charakteryzuje ją szybkie tempo początkowego wzrostu oraz właściwości mątwikobójcze.

Żyto – rozkładająca się materia organiczna żyta ogranicza kiełkowanie i wzrost chwastów – wykazuje właściwości allelopatyczne.

Rośliny uprawiane na zielony nawóz spełnią swoją rolę jeśli cała ich masa zostanie wprowadzona do gleby. Należy pamiętać, że nawozy zielone czerpią składniki pokarmowe z gleby (wyjątek stanowią rośliny z rodziny bobowatych), dostarczając glebie głównie materię organiczną. Gatunki o silnym systemie korzeniowym częściowo odzyskują wypłukane w głąb gleby makroskładniki, przywracając je roślinom następczym, jednak nie wnoszą „z zewnątrz” istotnej ilości składników pokarmowych, czym zasadniczo różnią się od nawozów organicznych.

Większość roślin uprawianych na zielony nawóz ścinamy tuż przed rozpoczęciem kwitnienia. Wyjątek stanowi łubin, który najwięcej azotu zawiera na początku kwitnienia; koniczyna, którą ścinamy w pełni kwitnienia oraz miododajna facelia będąca cennym pożytkiem dla pszczół – przekopujemy ją po kwitnieniu.

dr inż. Anna Ewa Michowska

Instruktor ds. ogrodniczych

OZ PZD w Lublinie