Mamy wpływ na jakość powietrza - 15.02.2021

1502.2021

Jakość powietrza w sposób bezpośredni i najbardziej odczuwalny wpływa na warunki życia człowieka. Polska znajduje się w niechlubnej czołówce państw, w których odnotowuje się najwyższe stężenia niebezpiecznych pyłów i węglowodorów aromatycznych. Zawarte w powietrzu zanieczyszczenia wywołują dolegliwości układu oddechowego i krwionośnego, a podwyższone stężenie toksycznych substancji stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. W Polsce z powodu zanieczyszczeń powietrza umiera rocznie 47 tysięcy osób.

Co zatem można zrobić aby oddychać w mieście pełną piersią?

Zieleń w ogrodach

Rośliny znajdujące się  na terenach zieleni miejskiej są w stanie w ciągu godziny pochłonąć nawet 8 kg dwutlenku węgla (w przeliczeniu na 1 ha zieleni).

Drzewa i krzewy usuwają nadmiar szkodliwych gazów z powietrza. Większość zanieczyszczeń stałych w postaci pyłu zawieszonego PM₁₀ zatrzymuje się na liściach i gałązkach iglaków.

Okazuje się, że w ciągu jednego roku, 100 dorosłych drzew, może pochłonąć nawet 136 kg pyłów zawieszonych, a łącznie 460 kg różnych zanieczyszczeń. Dlatego rośliny są realnym i skutecznym orężem w walce ze smogiem, przyczyniają się też do ograniczenia postępu zmian klimatycznych.

Wartościowe drzewa

Na terenie rodzinnych ogrodów działkowych obowiązują przepisy Regulaminu ROD, które określają dobór drzew i krzewów owocowych i ozdobnych. Zgodnie z §53 i 54 powinny być to gatunki i formy słabo rosnące. Dlatego planując nasadzenia należy brać pod uwagę nie tylko właściwości roślin, ale także Regulamin ROD i docelowe rozmiary drzew lub krzewów.

Należy unikać typowych gatunków leśnych czy alejowych o dużej sile wzrostu.

Drzew, które można stosować w ROD i mają szczególnie korzystny wpływ na oczyszczanie powietrza ze szkodliwych gazów to m.in.: morwa (Morus sp.) – drzewo dobrze znoszące cięcie, nadające się na formowane żywopłoty lub pasy izolacyjne oraz śliwa (Prunus sp.) – wiele gatunków śliw, w tym śliwa wiśniowa - Prunus cerasifera, która dobrze znosi formowanie i nadaje się na pasy izolacyjne, ekrany lub żywopłoty. Cenne ze względu na właściwości oczyszczające powietrze są również odmiany klonów (Acer sp.). W formie pasów izolacyjnych zaleca się sadzenie klonu polnego (Acer campestre), który dobrze znosi cięcie i nie jest podatny na choroby.

Krzewy cenne w warunkach miejskich

Szczególnie wartościowe i niezawodnie w mieście są gatunki odporne na suszę i zanieczyszczenia:

• rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides);
• oliwnik wąskolistny (Eleaganus angustifolia);
• tamaryszek francuski (Tamarix gallica) i drobnokwiatowy (Tamarix parviflora);
• berberys (Berberis sp.),
•  forsycja (Forsythia),
• dereń biały (Cornus alba)
• pęcherznica (Physocarpus opulifolius),
• jarząb szwedzki (Sorbus intermedia)  
• jarząb turyngski (Sorbus x thuringiaca).

W ogrodach działkowych warto sadzić również cisy pospolite (Taxus baccata)  i lilaki Meyera (Syringa meyeri). Należy natomiast unikać gatunków, które są żywicielami chorób np. jałowce atakowane przez rdzę gruszy, sosna wejmutka na której żeruje rdza  wejmutkowo-porzeczkowa. Nie sadzi się również drzew, o dużej sile wzrostu tj. świerki kłujące, daglezje, sosny czarne.

Na terenach ROD w ograniczonym zakresie można stosować gatunki silnie rosnące o ile będą prowadzone w formie intensywnie ciętych żywopłotów:

• żywotnik olbrzymi (Thuja plicata) – formowane żywopłoty;
• cis pośredni (Taxus ×media) – formowane żywopłoty (cenna odmiana `Hicksii`);
• choina kanadyjska (Tsuga canadensis) – wartościowy gatunek na formowane żywopłoty i pasy izolacyjne.

 

Artykuł opracowany w oparciu o Otwarty program klimatyczny PZD

Dr inż. Anna Ewa Michowska

PZD Okręg w Lublinie

 

Galeria